Vraag: freelance werken of als werknemer?

Heden ben ik in opleiding voor rij-instructeur-B. Donderdag aanstaande ga ik in onderhandeling met mijn aanstaande werkgever in verband met het arbeidscontract als werknemer. Tijdens het stage lopen bij de werkgever, ben ik er achter gekomen dat er ook collega's zijn, die een freelance contract hebben en voor hem 40 uur in de week werken. Dat laatste lijkt mij prettiger, daar ik in de toekomst een eigen rijschool wil beginnen en zo dus kan opbouwen. Als werknemer is dit verboden. Maar wat zijn nu de haken en ogen? Als werknemer kan ik ƒ 3.500,= bruto per maand verdienen. Wat voor contract zou ik moeten afsluiten om dit ook als freelancer over te houden?

D.H. B. te Den Helder

Van autorijscholen is bekend dat de verdiensten per uur erg laag liggen. Dit wordt gecompenseerd door overdadig lange dagen te werken. Het is daarom de vraag of uw looneis van bruto ƒ 3.500 voor een veertigurige werkweek eenvoudig in te willigen is. U zou een uurtarief van ƒ 44 exclusief BTW en auto moeten vragen. Inclusief BTW gesproken: betaalt de cursist ƒ 62,50 per uur dan is er nog ƒ 10,80 voor auto en winst beschikbaar. Alleen al die auto calculeer ik op een tientje per uur, dus het is moeizaam om uit de kosten te komen.

Er zijn verschillende methoden om de kosten te berekenen. De meest eenvoudige methode is die van een gewoon uitzendbureau, dat een factor 2,0 ten opzichte van het bruto basissalaris rekent. Het bruto basissalaris is exclusief verschillende volgens de CAO voor uitzendkrachten uit te betalen toeslagen. U moet dan denken aan 8% vakantiegeld, vijfentwintig vakantiedagen, zes tot acht feestdagen (dat aantal verschilt per jaar) en een compensatie voor eigen risico aan ziektedagen. Het basisuursalaris dat bij een bruto maandsalaris van ƒ 3.500 hoort berekent u als volgt: {(ƒ 3.500 / maand) * (3 maand / 13 weken)} / (40 uur / week) = ƒ 20 per uur. Vermenigvuldigd met een factor 2,0 is dat dus ƒ 40 per uur exclusief omzetbelasting, of ƒ 47 inclusief omzetbelasting.

Werken via een gewoon uitzendbureau heeft verschillende nadelen. Financieel betekent het dat niemand zijn best zal doen u er beter van te laten worden dan het geboden minimum. Of sterker: er zijn nog steeds uitzendbureaus die met bruto-netto-bruto goochelen op een manier die hun uitzendkrachten jaarlijks gemiddeld drieduizend gulden netto kosten. Organisatorisch brengt een gewoon uitzendbureau met zich mee dat u niet of nauwelijks in staat zult zijn uw eigen bedrijf op te bouwen, ook al was het maar dat u te maken heeft met intercedenten die u flinke tegenwind bieden.

Op eigen rekening freelancen (dus als ondernemer) is een probleem. De verhouding tussen u en de autorijschool waar u voor werkt zal door GAK en Belastingdienst namelijk beschouwd worden als fictieve arbeidsovereenkomst. De wet ziet u dus als gewone werknemer, wat voor contract u ook afsluit. Behandelt de autorijschool u niet als werknemer, dan is het gewoon wachten op de eerstvolgende belastingcontrole; de autorijschool moet dan alsnog loonbelasting en premies werknemersverzekeringen afdragen, maar dan volgens het meest onvoordelige tarief en verhoogd met boetes en rente. Dat krijgt u natuurlijk als boemerang weer op uw bordje gepresenteerd.

Wij hebben een formule Beschermd Ondernemen ontwikkeld om de verschillende nadelen te ondervangen. Formeel komt u als uitzendkracht in loondienst bij ons uitzendbureau. U hoeft zich dus niet zelf bij de Kamer van Koophandel in te schrijven en wij zorgen dat de administratie (inclusief afdracht van belastingen en premies sociale verzekeringen) verzorgd is. Het betekent dus ook dat u gewoon in het ziekenfonds zit (tenzij uw inkomen boven de ziekenfondsgrens ligt, dus meer dan ongeveer vijfduizend gulden bruto). Van uw omzet exclusief omzetbelasting krijgt u in eerste instantie twintig procent als netto salaris uitbetaald, verhoogd met ƒ 5,50 per uur (over maximaal veertig uur per week, indien u in tariefgroep 2 voor de loonbelasting zit). Na afloop van de maand mei krijgt vakantiegeld uitbetaald en na december de in de CAO bepaalde vergoeding voor vrije dagen. Vervolgens krijgt u in juni nog een winstdeling uitbetaald. Deze winstdeling houdt rekening met alle werkelijke loonkosten, met de in de loop van het jaar door u ingeleverde declaraties en kostenfacturen, en met de administratiekosten. Die administratiekosten bedragen maximaal tien procent van uw omzet, maar zullen over het algemeen dichter bij de vijf procent van uw omzet liggen. In de regel kunt u daarom op een flinke winstdeling rekenen, die u eventueel via bijvoorbeeld pensioenstortingen buiten belastingheffing kunt houden. Voorafgaand aan uitbetaling van de winstdeling spreken wij uw individuele resultaat (en de wijze van uitbetaling) met u door, zodat u in de loop van enkele jaren leert hoe u een balans leest en hoe u (als zelfstandig ondernemer) uw resultaat kunt verbeteren. Heeft uw activiteit op een zeker moment voldoende omvang bereikt om echt als zelfstandig ondernemer verder te gaan, dan kunnen wij u desgewenst blijven begeleiden op boekhoudkundig gebied.

U bent volkomen vrij, maar de kans is groot dat u niet zonder ons verder wilt nadat u ons enkele jaren heeft meegemaakt. Onze formule Beschermd Ondernemen gebruiken is in wezen een eerste stap om deel te gaan nemen aan een netwerk van kleine ondernemers die elk de kwaliteiten van hun collega's verkopen aan een eigen klantenkring.

Wilt u als Beschermd Ondernemer maandelijks netto ƒ 2.476 overhouden (het equivalent van bruto ƒ 3.500) dan moet u op een netto van ƒ 14,30 per uur komen. In een tarief uitgedrukt is dat ƒ 44 per uur exclusief omzetbelasting. De kosten van uw auto zijn dan nog niet vergoed, ook al is er ongeveer een rijksdaalder per uur beschikbaar voor declaraties (dan wel winstuitkering). Realiseert u zich dat je een gedegen kilometeradministratie moet voeren om te bereiken dat je over de kosten van een auto geen belasting behoeft te betalen. Voor veel kosten geldt dat je met een scala van regeltjes te maken hebt, die niet altijd op het moment zelf door iedereen te doorgronden zijn. Daarom hanteren we als vuistregel dat kosten in eerste instantie uit het netto betaald moeten worden. Na afloop van het jaar kan beoordeeld worden welke ruimte de regels bieden om kosten buiten belastingheffing te houden. Tussentijds kunt u wel op advies rekenen om de kans te vergroten dat u er het meest voordelig uit springt. U heeft daar dus vooral bij uitbetaling van de winstdeling plezier van.