 |
|
 |
Alleen maar onder voorbehoud van boedelbeschrijving aanvaarden.
De mooie term is beneficiair aanvaarden, maar die vult de notaris wel in als je een paar relevante kreten noemt. Waar het om gaat is dat je geen schulden erft. Soms is je wel verteld dat je ouders in de schulden zitten, en soms kun je het vermoeden, maar soms is het ook goed verborgen gehouden.
Als je een erfenis gewoon aanvaard (dat heet zuiver aanvaarden), dan neem jij persoonlijk alle schulden over. Als het om drie tientjes gaat zal dat geen probleem zijn. Maar wat doe je als er plotseling iemand aan de deur staat die nog een ton van je wil hebben?
Natuurlijk gaat het zelden om een grote schuldeiser. Bij mensen die in financiële problemen zijn geraakt zie ik meestal een stuk of tien schuldeisers, die elk nog zo tussen de duizend en de twintigduizend Euro willen hebben.
Als je een erfenis beneficiair aanvaardt wordt er eerst een overzicht gemaakt van bezittingen en schulden. Blijkt dat er meer schulden zijn dan bezittingen, dan kun je de erfenis verwerpen en hoef je niets te betalen. Maak daar zelf niks emotioneels van, het gaat gewoon om geld - en bij geld hoef je pas gevoelens te krijgen als je persoonlijk in de problemen komt. Mochten er toch meer bezittingen zijn dan schulden, dan weet je waar je aan toe bent en houd je geld over nadat de schulden zijn afbetaald.
Deel van het beneficiair aanvaarden van een erfenis is dat het overlijden bij de rechtbank moet worden geregistreerd. Bij die registratie hoort dat vermeld wordt waar iedereen zich kan melden die denkt nog geld tegoed te hebben van de overledene. Heb je iets te vorderen, dan wordt dat uiteindelijk vastgelegd bij de rechtbank. Is de hele procedure netjes doorlopen, dan kunnen andere schuldeisers zich later niet meer melden. De procedure kost overigens wel geld: de rechtbank vraagt registratiekosten, maar ook moet je een advertentie plaatsen in een krant die wordt gelezen in de omgeving van de overledene. Een notaris met relevante kennis kan je daar goed in adviseren.
Volgens actuele wetgeving kun je alsnog de bescherming krijgen van beneficiaire aanvaarding als, nadat je oorspronkelijk de erfenis zuiver hebt aanvaard, blijkt dat er meer schulden waren dan je in eerste instantie kon weten.
Dat kan soms goed gaan, leert de rechtspraak [bron 4]. Zo ontkwamen de kinderen van een gepensioneerde autohandelaar aan betaling van een schuld aan een leverancier, omdat ze echt niet wisten dat vader nog zakelijk actief was geweest. Met de schrik vrij, kun je wel zeggen.
Het kan ook hopeloos fout gaan. Een voorbeeld uit de rechtspraak [bron 5] is dat je met wat onderzoek had kunnen weten dat je door de erfenis te aanvaarden een schuld aan je broers en zussen zou krijgen. Het ging in dit voorbeeld om een erfdeel na het overlijden van de vader twintig jaar eerder, waardoor de kinderen een vordering op de moeder kregen die pas opeisbaar werd na het overlijden van de moeder. Wat moeder sindsdien met het geld had gedaan vertelt het verhaal niet, maar het geld van vader was (grotendeels) op. Extra pijnlijk was hier wel dat juist degene die uiteindelijk met de pijn bleef zitten ooit een brief stuurde aan alle broers en zussen, dat ze hun erfenis van vader pas zouden krijgen na het overlijden van moeder.
Er zijn nog wel tips om te voorkomen dat schuldeisers achteraf kunnen zeggen dat je toch aansprakelijk bent. Al die tips kun je samenvatten met het advies om met je handen af te blijven van bezittingen van de overledene. Laat echt dat ene lampje waar je zo aan gehecht was staan! Gesteld dat er meer schulden dan bezittingen zijn, dan betaal je na de inventarisatie van de bezittingen zelden meer dan een symbolisch bedrag voor dat lampje. Dat zal je vele malen minder kosten dan alleen al de Belastingdienst (waar bijna iedereen wel een schuld aan heeft).
© Jeroen van Rossum, 4 december 2018.
De redactie van ESK belicht actuele kwesties. Wij leggen het verband tussen (fiscale) wetgeving en ondernemen, maar een persoonlijke opinie steken wij niet onder stoelen of banken. Als lezer kun je vragen op ons formulier stellen. Wij doen ons best om juiste en accurate informatie te geven, maar zijn niet aansprakelijk voor eventuele fouten of verkeerde interpretaties.
Waarschuwing: wat waar is als het wordt geschreven kan achterhaald raken door ontwikkelingen in wetgeving, techniek en economie. Raadpleeg daarom altijd een professional voordat je grote beslissingen neemt. De kosten om een deskundige in te huren wegen niet op tegen de kosten van een miskleun.